Nastroje i refleksje Wojtkiewicza towarzyszące tworzeniu obrazów z serii "Obłęd" oraz "Cyrk", znalazły wyraz również w kompozycji "Lalki", w jej somnambulicznej atmosferze wyciszenia i bezruchu. Demonstracyjny podział przestrzeni na dwie strefy służy podkreśleniu odrębnych rzeczywistości, w których żyją istoty ludzkie i szmaciane kukiełki. Górną partię obrazu tworzy pozbawione światła słonecznego wnętrze salonu, w którym na fotelach i kanapach zastygły w jakimś sennym odrętwieniu młode kobiety i dziewczynki. Według przekazów rodzinnych artysta miał tu przedstawić swoje siostry: dwudziestoczteroletnią Wandę Ruszkowską (wówczas już zamężną), siedemnastoletnią Aleksandrę, o cztery lata młodszą Jadwigę oraz dwudziestodwuletnią kuzynkę Wandę Święcicką. Jedna postać pozostała niezidentyfikowana. Obezwładniający kobiety nastrój smutku lub przygnębienia znajduje dopełnienie w wąskiej skali zgaszonych, jak gdyby zmatowiałych barw. Ich miękko rozlane plamy, w których gubią się szczegóły, roztapiają kontury ciał i zacierają rysy twarzy, wywołują wrażenie zamglenia lub oddalenia tej sceny od widza.
   Natomiast wyrazista kolorystyka dolnej partii kompozycji wyzwala sugestię bliskiej, niemal fizycznej obecności lalek, które zdają się wychylać z nieokreślonej przestrzeni tła, jak gdyby próbowały nawiązać kontakt z widzem. Ich groteskowe pozy i przerysowane w wyrazie twarze o szeroko otwartych oczach, a także kontrast barwnych strojów z matową czernią tła potęgują efekt dramatycznego napięcia, które artysta przeciwstawia apatii kobiet. Zasugerowaną tytułem symbolikę obrazu można więc interpretować au rebours - zamyślone postacie kobiet w swoim letargicznym bezruchu może bardziej kojarzą się z bezwolnymi lalkami, niż ożywione kukiełki, sugestywną mimiką próbujące wyrazić ludzkie emocje i uczucia.
   Interesujący literacki komentarz dla tego nurtu twórczości artysty, obejmującego także obrazy z serii "Cyrk", tworzy wypowiedź Antoniego Potockiego: "Gdy lalki ożyły za sprawą Wojtkiewicza - miały już na sobie ... ślad tej długiej metampsychozy, w ręku innych poetów przebytej. Ukazały się jednak oczom naszym zwłaszcza jako porażone tragicznym gromem losu kruche, wątłe jego zabawki. W akcesoriach najcodzienniejszych dziecinnego pokoju i ogrodu przed oknami odegrały przed nami bolesną pantomimę ludzkich spraw. [...] Artysta zaś widział to wszystko jakby z bolesnego oddalenia, kędy się potargał jego związek z życiem ludzkim, a została mu o nim tylko bajka półżałosna, półzabawna - że jednako los łamie drewnianych i żywych pajaców, i że mimikę miłości tak dobrze znają porcelanowe, jak żywe panienki..." (A. Potocki, "Witold Wojtkiewicz. Zarys twórczości", "Museion" 1911, zeszyt IV, s. 89-90).

百度翻译：http://fanyi.baidu.com

   The body of work left behind by Witold Wojtkiewicz is a one-of-a-kind phenomenon that has no parallel in Polish modern art. Afflicted with an incurable heart condition, the artist had a delicate psychological constitution and was prone to volatile mood swings. His works convey the full spectrum of fears, traumas and passions. The world he created abounds in subtexts, allusions and references to Modernist poetry. In his short life spanning a mere twenty-nine years, Wojtkiewicz produced consistently brilliant works often grouped in series.

   The painting Dolls belongs to the Circus series populated by sad clowns, harlequins and rag dolls juxtaposed with gloomy and infantilised human faces. This composition is split into two distinct zones. The upper section depicts the interior of a bourgeoisie sitting room occupied by a group of bored, disinterested women. A black cat sits rests on one of their laps and a tea kettle sits on an end table. The room is steeped in an atmosphere of melancholy and decadence that was typical of the fin de siècle. The mood is somewhat reminiscent of the hazy women-filled interiors painted by French Symbolists associated with the Les Nabis school. It is possible that in this painting, the artist portrays the muses of the Young Poland movement – the ladies of the Pareński family, Eliza and her fetching daughters Zofia, Liza and Maryna, who was the object of Wojtkiewicz’s lone tragic love. The deeply-rooted friendship linking the artist with this unique Krakow family until his death left a considerable mark on his personality and creative output. In the lower section of the painting, we see the titular dolls, added by painting over the original lower part of the composition. Artificially animate, feigning mirth, unable to register feelings, they are likely a reflection of the five women depicted above.

   In his thoughts on this painting, Antoni Potocki [Antonee Pototzki] wrote, When the dolls come to life at the hand of Wojtkiewicz […] they appear to our eyes like his brittle, frail toys, struck with fate’s tragic curse […] They play out before us the painful pantomime of human affairs…

百度翻译：http://fanyi.baidu.com